Deskundigheid

Boeken lijken allemaal op elkaar. Een band, een boekblok en wat inkt. Een luxe-exemplaar van de eerste druk van De stille kracht (1900) verschilt op het oog niet van een gewoon exemplaar. Het gebatikte fluweel op de band is doorgaans zo gesleten dat je automatisch denkt gewoon een exemplaar in gebatikt katoen in handen te hebben. Die luxe-exemplaren zijn bovendien van de hoogste zeldzaamheid, die kom je van je leven niet tegen. Geheimtip: kijk naar de bovenste snede van het boekblok, want alleen bij een luxe-exemplaar is de kop verguld.

Wielrenners lijken allemaal op elkaar. Een fiets, een knokig lijf en een helm. Met een beetje geluk, als je bestand bent tegen de zwalkende cameravoering van de Franse motorrijders, een goed geheugen voor kleuren hebt, kun je weten bij welke ploeg een renner hoort. Vanmiddag in de Col du Pas de Peyrol reden een paar renners het ravijn in. De commentatoren zagen in een flits wat kleuren in de donkere bossen verdwijnen. Ze wisten alleen bij welke ploeg de ongelukkigen hoorden. ‘Maarten, wie zijn dat van Astana?’ ‘Het zal Vino toch niet zijn, Herbert.’ Toen kwam de achterkant van een onderlijf in beeld. Geheimtip: kijk naar de kuiten van de wielrenner, want die verraden alles. Herbert Dijkstra wist bij de aanblik van een rechterkuit dat het Vinokoerov was die de grootste smak had gemaakt.

Dergelijke deskundigheid, daar moet je toch van houden.

41 gedachten over “Deskundigheid

  1. PS: een luxe exemplaar van De komedianten (25) is toch nog zeldzamer dan een fluwelen uitgave van De stille kracht (40), en bovendien zit bij de eerste nog een handtekening.

  2. Vergulden die kop! Maar hoe vaak ben jij een luxe-exemplaar van De komedianten tegengekomen, en hoe vaak De stille kracht in fluweel? Is er überhaupt een gradatie in zeldzaamheid aan te brengen?

  3. Volgens mij 2 keer een exemplaar van een luxe De komedianten (een rode en de grijze variant), en drie maal een fluwelen De stille Kracht, en volgens mij 3 maal een luxe Het snoer der ontferming (25). En overigens ook maar 2 (eigenlijk 3, maar één exemplaar twee keer) maal slechts een perkamenten De boeken der kleine zielen.EPV

  4. PS: gradatie in zeldzaamheid is natuurlijk lastig bij van die heel kleine oplagen, waarbij de zogenaamde hapax-drukken van de Renildis Handpers misschien wel de kroon spannen met hun oplage van 1 (naast dan het drukkersexemplaar), afgezien natuurlijk van autografen.EPV

  5. Zo, dat is alweer een mooie aanvulling. Die kop moet je trouwens niet vergulden: de schutbladen van de fluwelen luxe wijken nl. ook af van die van de gewone. 't Is al goud wat er blinkt.

  6. Vindplaatsen van luxe Couperussen is natuurlijk eerst en vooral de Eekhof-collectie in 's-Gravenhage, hoewel ik altijd heb gedacht dat hij de grijze variant van De komedianten had aangeschaft, maar als dat al zo is, dan is die niet (meer) in de SQN-collectie.Van Het snoer der ontferming heb ik nog nooit een exemplaar in mooie band gezien, en dus heb ik nooit echt interesse getoond.Prijzen; het is héél erg jammer dat sinds Bubb Kuyper is overgestapt op de nieuwe, zij het mooiere website, de geschiedenis van héél veel jaren verkoop van ook Couperiana verloren is gegaan. Ik moet eerlijk zeggen dat ik die geschiedenis niet meer bij de hand heb, en de veilingcatalogi liggen bij mij in de kelder tegenwoordig, bij gebrek aan 'bovenruimte'.Maar is de KB niet het RKD als het om veilingcatalogi gaat? Dus daar is àlles na te gaan.De Johan Polak-veiling bevatte fraaie Couperiana; op Couperus-niveau daarna nooit meer door mij aangetroffen.Groet van EPV

  7. Echt zeldzame Couperiana zijn trouwens:- een van de IV exx. van In Nice en Dresden;- een van de VI exx. van Lion of the season (of er nog minder h.c.-exx. bestaan, weet ik niet, maar die bestaan dus ook);- een van de 9 luxe exx. van Modern toerisme;- een van de X exx. van Nagelaten werk;- en gek genoeg, misschien nog het meest zeldzaam: een in halflinnen gebonden ex. van de bibliofiele editie van De ode waarvan slechts twee exx. bekend zijn [één in openbaar, één in particulier bezit];- en vast nog veel meer…

  8. Maar Nick, mis ik nog enige zeldzame Couperiana?Overigens ken ik ook zeer zeldzame uitgaven van Boutens en Leopold, en dan heb ik het nog niet eens over Naenia.

  9. " Al die luxe Couperi! Maar wij willen vindplaatsen, catalogusnummers, prijzen." Enkele jaren geleden bood een jongeman via het gastenboek van louiscouperus.nl een luxe Komedianten aan.Schuhmacher had en luxe Snoer in een van die ' vlugschriften' van paar jaar geleden

  10. Hé, dan kijk ik toch te weinig op louiscouperus.nl want dat heb ik gemist :-(. Ik hoop dat de jongeman er minstens 1500 € voor gekregen heeft, want dat is dat tegenwoordig wel waard.De ode geldt natuurlijk ook, meer vanwege de handtekening want zeldzaam is die natuurlijk niet (250), tenzij het gaat om één van de ongesigneerde exemplaren (30), of de genoemde halflinnen (2?).

  11. "De luxe Snoer bij Schuhmacher kwam toch van Polak, met sterk verkleurde rug, als ik me goed herinner?"Had inderdaad nogal verkleurde rug, en zal inderdaad dat ex. zijn. Wat er met die luxe Komedianten is gebeurd weet ik helaas niet.

  12. Het zou mooi zijn als er eens een lijstje wordt gemaakt van de bekende exemplaren. En dan heb ik het niet over de moderne luxe versies, maar van die uit Couperus' eigen jaren. Als iedereen het nummer noteert van de Odes uit zijn of haar omgeving, en eens opschrijft waar en wanneer een fluwelen Stille Kracht is waargenomen, met eventuele opvallende kenmerken, en dat lijstje op Artistiek Bureau of louiscouperus.nl publiceert, dan hebben de verzamelaars van nu en de toekomst er nog eens wat aan.

  13. Op de veiling van Polak waren twee exemplaren van de luxe-uitgave van het Snoer; de bis was beschreven met 'back faded', waaarmee naar ik aanneem een verkleurde rug bedoeld is. Beide exemplaren zijn destijds aan Swertz verkocht.

  14. Volgens mijn aantekeningen over de Polak-veiling:De komedianten- n° 25, ex libris dr. T. H. Fokker (grijs zeemleer), verkocht voor 2400 NLG;- n° 15, rood zeemleer, verkocht voor 1100 NLG.De ode- n° 227, verkocht voor 1000 NLG;- n° 104, verkocht voor 600 NLG;- n° 40, verkocht voor 600 NLG;- onbekend n° (dook pas op tijdens de veiling), verkocht voor 550 NLG.Zie ook: 'Een onbekende uitgave van Louis Couperus' De Ode', in: De Boekenwereld 23 (2006-2007) 2 (december 2006), p. 81 – 83, waarin 5 varianten en 14 exemplaren worden besproken.Het snoer der ontferming- n° 2, ex libris J. C. Pabst, verkocht voor 1200 NLG;- n° 15, signatuur van G. J. L. Ankersmit, verkocht voor 850 NLG.

  15. Reactie op Een middernachtzendeling:Inderdaad is de bibliofilie een wat ondergeschoven kindje op louiscouperus.nl. Dat heeft deels te maken met mijn eigen interesses, maar meer met een gebrek aan tijd.Overigens is de kleinzoon van Couperus-uitgever Veen inmiddels in dat gat gesprongen. Zie http://www.couperus-collectie.nlDat overzicht ziet er goed uit, maar de echte waarde kan ik als non-bibliofiel niet zo goed beoordelen.Hartelijke groet,Peter Hoffman,redacteur louiscouperus.nl

  16. Als iedereen het nummer noteert van de Odes uit zijn of haar omgeving, en eens opschrijft waar en wanneer een fluwelen Stille Kracht is waargenomen, met eventuele opvallende kenmerken, en dat lijstje op Artistiek Bureau of louiscouperus.nl publiceert, dan hebben de verzamelaars van nu en de toekomst er nog eens wat aan.Onder het motto Een ode aan De ode is de inschrijving bij deze geopend! Informatie over uw eigen exemplaar van deze bibliofiele uitgave of dat van uw opa, met bindwijze en nummer van de oplage, is welkom op artistiekbureau[apestaartje]gmail[punt]com.

  17. Maar dan, Nick, zou ik me niet – ook met het oog op de toekomst – willen beperken tot de tijdens het leven van Couperus verschenen werken in luxe of heel kleine oplagen, zoals De ode.Het is misschien nu nog mogelijk met behulp van archieven van bijvoorbeeld Ger Kleis te achterhalen wie de 28 exemplaren ooit had van Zeer kleine Couperologie voor Frédéric Bastet, of: wie één van de 25 in heellinnen gebonden exemplaren heeft ontvangen van De kinderkamer, van In de Bonnefant van Hans van Eijk (overigens wordt deze variant niet vermeld in Het boek van adel van onder anderen de jou zeer bekende Voskuil), of waar de negen halfperkamenten exemplaren van Modern toerisme zijn of ooit geweest zijn (van die laatste ken ik bijvoorbeeld al 5 van de 9 exemplaren). En wie kreeg één van de XXV gesigneerde exemplaren van Breugelmans' Louis Couperus in den vreemde, zowel van de 1989- als de 2008²-uitgave?En het zou natuurlijk ook interessant zijn te weten hoeveel exemplaren er nu eigenlijk bestaan van de perkamenten De boeken der kleine zielen, of hoeveel leren exemplaren van de 3 delen van Proza.En het meest interessant: hoeveel handschriften bevinden zich nu eigenlijk nog in particulier bezit, zeker na die vreemde Deventer uitspraak van 15 oktober 2010 met een bericht dat het laatste handschrift van Louis Couperus dat zich nog in particulier bezit bevond was aangeworven door de Vrienden van de Athenaeum-bibliotheek; mij waren op die datum nog zéven handschriften, en inmiddels al àcht handschriften in particulier bezit bekend.Groet van EPV

  18. Gelden als handschriften ook brieven?Ik denk dat er nog wel eea te vinden is, weet nog wel wel wat te liggen dat niet loskrijg, zou eigenlijk eens fundamenteel aangepakt moeten worden, maar maar ja, we zijn in holland, nobody cares, en die Dick van Vliet is als biograaf in spe nogal passief.

  19. Brieven gelden zeker ook als handschriften, maar is toch weer een andere categorie dan handschriften van oorspronkelijk werk.Is Van Vliet niet bezig met de uitgave van alle brieven van Couperus? Ik vermoed dat die uitgave in 2013 zal verschijnen, in het jubileumjaar.Zodra overigens Van Vliet met zo'n uitgave zal komen, zal die al onvolkomen zijn, hem kennende; ik vind hem bepaald niet altijd even betrouwbaar.Groet van EPV

  20. Bijzondere brievenuitgaven zijn wat mij betreft die van Marcel Proust door Kolb en de thgans verschijnende van Thomas Mann in de Frankfurter Ausgabe (waaraan de fraaie regestenuitgave van Bürgin et al. voorafging).

  21. Binnenkort zal ik je mogelijk wel eens een lijstje sturen; ik ben met een inventarisatie bezig.Voor De ode heb ik tot nu toe achterhaald de volgende exemplaren:3, 11, 14, 35, 40, 66, 69, 104, 107, 138, 149, 167, 212, 221, 225, 227, 228, 232, 243, 248, 3 onbekende genummerde exemplaren en 5 ongenummerde persexemplaren.Groet van EPV

  22. Nu probeerde ik op louiscouperus.nl, op verzoek van Han Peek, te linken naar dit blog van je, maar nu ben ik permanent verbannen uit het gastenboek daar! :-(Probeer jij het dus ook maar niet.Groet van EPV

  23. Excuus heren, die ban was natuurlijk niet de bedoeling! Blijkbaar was de spamfilter op het gastenboek zó rigide ingesteld, dat ik – als verlicht despoot van de site – zelfs werd uitgesloten. De bans zijn weer opgeheven, en ik heb zelf maar even een link geplaatst.

  24. Het is natuurlijk niet onbelangrijk om te weten dat er ook verschillende varianten zijn:Gesigneerde en genummerde exemplaren:1) in halfperkament waarbij auteursnaam en titel alleen op het perkament gestempeld zijn;2) in halfperkament waarbij auteursnaam en titel op perkament én op zijde/katoen gestempeld zijn;3) halflinnen met stofomslag;4) ingenaaid, waarbij op het omslag eerst de titel en dan de auteursnaam staat;5) ingenaaid waarbij op het omslag eerst de auteursnaam en dan de titel staat vermeld;Ongenummerde exemplaren:6) waarbij in het colofon gedrukt is dat het hier een persexemplaar betreft;7) waarbij het colofon gelijk is aan die van de genummerde exemplaren, maar het exemplaarnummer niet gestempeld is en de auteur niet heeft gesigneerd.Hoeveel exemplaren van welke variant bestaan, bepaalt natuurlijk uiteindelijk de zeldzaamheid.Groet van EPV

  25. "Is Van Vliet niet bezig met de uitgave van alle brieven van Couperus? Ik vermoed dat die uitgave in 2013 zal verschijnen, in het jubileumjaar."Inmiddels heb ik de bevestiging dat die brieveneditie inderdaad in 2013 zal verschijnen.Groet van EPV

  26. Zojuist gesignaleerd: exemplaar nummer 235. De bindwijze is mij helaas niet bekend.Schrijver: Couperus, LouisTitel: De odeUitgever: Nijgh & Van Ditmar, 1918Bijzonderheden: genummerd, gesigneerd exemplaarPrijs: € 420,00 (exclusief evt. verzendkosten)Extra informatie: Nummer 235, gesigneerd door Couperus zelf

Plaats een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.